Non in gladio sed in nomine Domini

Het wapenschild van de 12e bisschop van Brugge

Het moderne, grijze gebouw op de Burg – het Provinciaal Gouvernement – stond  lange tijd leeg. Momenteel verhuurt het Entrepot de ruimtes aan jonge kunstenaars. Sinds kort is bekend dat een stadsvernieuwingsproject nieuw leven in de site wil blazen. Vanwege de historisch zeer belangrijke ligging werkt de bouwheer samen met Raakvlak om het archeologisch bodemarchief te onderzoeken. Het huidige gebouw bevindt zich op de locatie van de westvleugel van het kapittelklooster van Sint-Donaas. Het is niet duidelijk in welke mate hier nog resten van aanwezig zijn in de ondergrond. Historische en archeologische gegevens over de verharde binnenkoer zijn niet eenduidig. Op de kaart van Marcus Gerards (1562) staan twee volumes afgebeeld die onmiddellijk tegen de westvleugel van het kapittelklooster zijn gebouwd. Volgens Luc Devliegher gaat het om het verblijf van de kannuniken en het huis van de deken. De rest van het plangebied lijkt onbebouwd. Hoewel er veel schilderijen en prenten gemaakt zijn van de Burg tussen de 16de en de 18de eeuw, zijn er geen afbeeldingen van het plangebied bekend. Een schematische weergave van de Burg, opgemaakt op het einde van de 18de eeuw (De Molo) toont geen bebouwing op de westelijke zone, maar wel nog een verwijzing naar de deken (“area decani”). Op alle beschikbare kaarten en plannen vanaf de 19de eeuw tot op heden is deze zone verder onbebouwd.

In  een eerste fase zijn een aantal proefsleuven en putten gegraven op de binnenkoer. Tijdens het vooronderzoek blijkt dat de ondergrond tot 3 m onder de verharding quasi integraal verstoord is. Het onderzoek levert een zeer imposante vondst op. In een puinpakket is een wapenschild in witsteen ontdekt. Dit wapenschild kan gelinkt worden aan Humbertus Guilielmus de Precipiano. Humbertus is vanaf 1682 de 12e bisschop van Brugge en vanaf 1689 de aartsbisschop van Mechelen. Zijn hele loopbaan wordt gekenmerkt door een niet-aflatende strijd tegen het jansenisme, een religieuze en politieke beweging. Zijn bisschopsleuze luidt “Non in gladio sed in nomine Domini”. Of: “Niet in het zwaard maar in de naam van de Heer”. In het wapenschild zien we het zwaard, de leuze stond op het afgebroken, ontbrekende gedeelte. Humbertus Guilielmus de Precipiano ligt begraven onder een groots grafmonument in de Sint Romboutskathedraal te Mechelen. Let op het wapenschild bovenaan! De identificatie was mogelijk aan de hand van het zogenaamde “handschrift De Hoge” uit de collectie van de openbare bibliotheek Brugge.

Raakvlak volgt het vervolg van de werken op de voet op.