Verdiepende opleiding over petrografie en muurwerkarcheologie

Bij archeologisch onderzoek wordt regelmatig stenen bouwmateriaal aangetroffen, vaak zelfs in aanzienlijke hoeveelheden. Dat gaat van bakstenen, dakpannen en andere bouwkeramiek, tot natuursteen in alle soorten en formaten. Het is niet altijd evident om met deze vondsten adequaat om te gaan, om bij inzamelen en registreren de juiste beslissingen te nemen zodat bij onderzoek na de opgraving een optimale kenniswinst bereikt wordt.

Soms zitten de stenen bouwmaterialen nog in verband, in fundamenten maar ook in wat ooit opgaand muurwerk was. ‘Muurwerkarcheologie’ vergt een andere onderzoeks- en registratieaanpak dan het doorsnee grondspoor. Het archeologisch onderzoek raakt hier de bouwhistorische studies.

En niet alle ‘stenen’ die worden opgegraven zijn bouwmateriaal maar ze komen wel in hetzelfde ‘vondstenbakje’ terecht. Daarom is meer aandacht nodig voor maal-, slijp- en andere stenen die als artefacten in de opgraving opduiken. Ze vertellen een vaak onderbelicht verhaal over de vroegere materiële cultuur.

Cruciaal bij dit alles is natuurlijk de identificatie van de stenen vondsten (het petrografisch onderzoek) en het leren inschatten van hun kennispotentieel. Om hierbij te helpen, hebben we een keur aan specialisten bereid gevonden om rond bouwkeramiek, natuursteen, maal- en slijpstenen hun ervaringen te delen. Naast de bijdragen die dieper op een bepaalde vondstencategorie ingaan wordt ingezoomd op registratietechnieken en onderzoeksmethoden specifiek afgestemd op muurwerk in bak- of natuursteen.

Programma

08.45 – 9.25 uur: Onthaal met koffie en thee

9.30 – 10.00 uur: E. Torun, Onderzoeksgroep Archeologie KU Leuven, Sagalassos Archaeological Research Project KU Leuven : Architectural documentation and site conservation at archaeological excavation sites

10.00 – 10.30 uur: Dr. V. Debonne, agentschap Onroerend Erfgoed: Baksteenbouw in de late middeleeuwen. Constructieve gebruiken, chronologie en regionale tendensen

11.00 – 11.30 uur: Dr. K. De Groote, agentschap Onroerend Erfgoed: Uit de praktijk gegrepen. Bouwmaterialen in archeologische context: mogelijkheden en betekenissen

11.00 – 11.30 uur: Dr. S. Reniere, U Gent, Onderzoeksgroep Historische Archeologie: Romeinse maal- en slijpstenen in Vlaanderen. Een overzicht van enkele case studies uit de Civitas Menapiorum

11.30 – 12.00 uur: M.-C. Laleman, voormalig Directeur Stadsarcheologie Gent: Muren en hun verhaal: meer dan lijsten en afmetingen

12.00 – 13.30 uur: Lunch. Tijdens de lunchpauze kan je een collectie bouwmaterialen en maal- en slijpstenen bekijken, begeleid door K. De Groote en S. Reniere.

13.30 – 14.00 uur: M. Lahaye & T. Vanderbeken, coördinator en erfgoedconsulent archeologie IOED WINAR: 3D laserscanning en (ondergronds) erfgoed

14.00 – 14.30 uur: Dr. Sc. F. Doperé, Ph.D. Research Fellow, Onderzoeksgroep Archeologie KU Leuven, Sagalassos Archaeological Research Project KU Leuven : Hoe omgaan met steenmerken en sporen van bewerking op natuurlijke bouwstenen?

14.30 – 15.00 uur: Dr. R. Dreesen, UGent, Onderzoeksgroep Historische Archeologie: Overzicht van de karakteristieken van de belangrijke natuurlijke bouwmaterialen en decoratieve gesteenten in en rond Brugge

15.00 – 15.30 uur: Collectie maal – en slijpstenen te bekijken zonder begeleiding voor de groepen die nog niet kunnen starten met de begeleide wandeling

15.00 – 17.00 uur: Begeleide wandeling in het stadscentrum van Brugge met focus op het herkennen van bouwmaterialen aan de hand van bouwelementen uit historische gebouwen.

Om tijdens de wandeling de natuurstenen van heel dicht bij te kunnen bekijken, vragen wij om een handlens of loep mee te brengen.

Locatie

Brouwerij De Halve Maan

Walplein 26

8000 Brugge

Inschrijven

Je kan niet meer inschrijven voor deze studiedag. De studiedag is volzet.

Veiligheidsmaatregelen

We vinden het zeer belangrijk dat we de hele dag de veiligheid van alle deelnemers kunnen garanderen. Daarom dat wij u vragen om volgende maatregelen steeds in acht te houden:

• Houd afstand van de andere deelnemers. Het dragen van een mondmasker is de hele dag verplicht, dus zowel bij circulatie, als tijdens de lezingen én de rondleidingen. We zorgen voor comfortmaskers die u gemakkelijker de hele dag kan dragen.
• Blijf thuis indien u symptomen hebt of iemand uit uw bubbel ziek is. Bent u toch verhinderd, annuleer dan uw reservatie via mail naar communicatie@onroerenderfgoed.be. Zo geeft u iemand anders de kans om naar de studiedag te komen.

Van elke aanwezige worden naam, voornaam en telefoonnummer bijgehouden op tracinglists tot 14 dagen na datum van het evenement in het kader van contactopsporing. Deze tracinglists zijn opvraagbaar door de overheid, maar worden 14 dagen na datum vernietigd. Wie dit weigert, wordt de toegang bij aankomst geweigerd.